Click here to view the English version of the article.

Tot op enkele nanoseconden weten hoe laat het is. Een nog nauwkeurigere bepaling van de tijd is straks wellicht mogelijk, mede dankzij de atoomklokken van het navigatie laboratorium van de European Space Agency (ESA). ESA heeft het nationaal metrologisch instituut (VSL) en CGI opdracht gegeven te testen of de gecoördineerde wereldtijd (UTC) van deze accurate atoomklokken kan worden gedistribueerd via een glasvezelverbinding tot een uiterst kleine fractie van een seconde nauwkeurig.

Meetinstituten en waarnemingsstations verzamelen wereldwijd gegevens van atoomklokken om de huidige UTC (Coordinated Universal Time) te bepalen. Deze gecoördineerde wereldtijd speelt een belangrijke rol in ons dagelijkse doen en laten. We gebruiken deze tijd bijvoorbeeld bij internetbankieren en in de luchtvaart. De UTC is vrijwel gelijk met de Universal Time 1 (UT1, voorheen bekend als Greenwich Mean Time,GMT). Maar de UT1 is een zuiver astronomische tijd, terwijl de UTC gebaseerd is op atoomklokken en gecoördineerd is met de rotatie van de aarde. Tussen UT1 en UTC zit een uiterste klein verschil. Om dat te compenseren, moet er af en toe een schrikkelseconde worden ingelast.

TripleT project

Het European Space Agency is een van de organisaties die gegevens aanlevert voor de UTC en zet hiervoor de atoomklokken van het eigen navigatie laboratorium in. Dit ter ondersteuning van de ontwikkeling en validatie van Galileo, het Europees Global Navigation Satellite System (GNSS), wat vergelijkbaar is met het Amerikaanse GPS-systeem. Sinds 14 november heeft ESA een testopstelling van het zogeheten Transnational Time Transfer (TripleT) project in gebruik genomen. VSL en CGI hebben samen met de netwerkprovider Eurofiber en timing technology provider OPNT een directe transnationale glasvezelverbinding tot stand gebracht tussen een UTC lab in Brussel en het UTC lab van het Europese ruimtevaartcentrum ESTEC in Noordwijk. Doel hiervan is om in een validatieomgeving de tijdwaarnemingen van GNSS in nanoseconden via deze glasvezelverbinding met elkaar te vergelijken. Er wordt gebruik gemaakt van het White Rabbit tijdtransferprotocol. Dit leidt tot een optimale tijdsbepaling. De resultaten van deze validatie zullen ondermeer gebruikt worden bij de definitie van de tweede generatie van Galileo (G2G).

Cloud-based dashboard

Het TripleT project maakt onderdeel uit van het Europese GNSS Evoluties Programma (EGEP) en wordt gefinancierd door ESA. Onderdeel van het project is een mede door CGI ontwikkelde cloud-based dashboard. Daarmee krijgen wetenschappers grafisch inzicht in de status en prestaties van de apparatuur die de tijdwaarnemingen met een minimale vertraging in de gaten kunnen houden. In de komende maanden worden de eerste resultaten verwacht.

The view expressed herein can in no way be taken to reflect the official opinion of the European Space Agency.