Hans Moonen

Hans Moonen

Vice President Consulting Transport & Logistiek

Een tijdje geleden had ik een zien-is-pas-echt-beseffen-ervaring. Ik was als reviewer betrokken bij een Europees project en bezocht een van de projectpartners, een landbouwmachinefabrikant. Ik was al een tijdje bij het project betrokken, maar mijn ogen werden pas echt geopend toen wij daar langs de assemblagelijnen liepen. Ik liep naar binnen met een naïef Boer zoekt Vrouw-beeld. Ik kwam naar buiten en had de toekomst gezien...

Tijdens dit bedrijfsbezoek was ik getuige van de zich snel ontwikkelende wereld van de smart connected products, om de woorden van professor Michael Porter (Harvard) en James Heppelmann (PTC) te gebruiken. Zij schetsen een wereld waarin producten steeds intelligenter worden en onderdeel uitmaken van een ecosysteem van slimme ondersteunende diensten. Porter en Heppelmann voorzien daarin vier stappen van ontwikkeling. Ik zal deze aan de hand van mijn ervaring bij de landbouwmachinefabrikant belichten.

Vier stappen van ontwikkeling

De eerste stap is dat een product een slim product wordt. Zo is (D)GPS gebaseerde besproeiing van het akker inmiddels standaard onderdeel van de veldspuitmachines die ik zag. Concreet worden tijdens het maken van een bocht de (spuit)nozzles in de binnenbocht wat geknepen. Deze bewegen dan immers minder hard voort. Waardoor een egaal sproeiresultaat gegarandeerd is. Tevens weet het apparaat waar het veld al behandeld is, zodat er nergens dubbel gesproeid wordt.

De tweede stap is de stap naar smart connected products. Volgend op het voorgaande uit zich dit bijvoorbeeld in het gebruik van kaarttechnologie. Als de spuitboom boven een aangrenzend slootje komt, of boven het land van een andere boer met een ander gewas, dan zorgt de kaarttechnologie ervoor dat daar niet gesproeid wordt.

Het is indrukwekkende technologie die inmiddels voor iedere landbouwer gewoon te koop is en standaard onderdeel van de moderne machinerie is geworden. Binnen het kader van het bewuste onderzoeksproject – onderdeel van een range aan projecten onder de verzamelnaam ‘Future Internet’ – is echter gewerkt aan twee volgende stappen. Allereerst de stap naar product systems, waarbij landbouwapparaten naadloos met elkaar samenwerken en integreren met het ‘farm management system’ van de boer. Hierna kan de vierde stap gemaakt worden: de stap naar een system-of-systems.

System-of-systems

Een nieuw type bedrijf doet hierbij haar intrede. In dit geval een spin-off van een landbouwuniversiteit, met up-to-date kennis over de nieuwste wetenschappelijke methoden om het beste bepaalde gewassen, in dit geval aardappelen, te behandelen. Dit kennisbedrijf voedt de wetenschappelijke modellen met informatie omtrent de weersverwachting voor het specifieke boerenbedrijf (droogte, neerslag en windsnelheid) en bijvoorbeeld heersende ziekten in de omgeving en maakt gebruik van geavanceerde geodata om de bodemgesteldheid van het betreffende akker te bepalen. Het mag namelijk niet te droog of te nat zijn, niet gaan regenen binnen drie uur na behandeling, et cetera. Dit alles resulteert in een advies dat precies op maat is en het handelen van de boer dirigeert: zorg ervoor dat je om elf uur op het akker bent met deze specifieke mengverhouding in de tank…

Later in het seizoen, bij het oogsten, wordt per vierkante meter geregistreerd wat de exacte opbrengst is. Tevens zijn de ‘behandelplannen’ van het afgelopen seizoen bekend, waaronder beregening, besproeiing en het zaaipatroon. Verder is de bodemgesteldheid bekend en zijn de weersomstandigheden vastgelegd. De opbrengst van boer Geert laat zich vervolgens vergelijken met de opbrengst van de velden van boer Bertie, Jan, Theo en Tom. Dit alles resulteert in verbeterde aanpakken voor het volgende seizoen.

Logistieke impact

Laten we eens kijken wat bovenstaande ontwikkelingen uit de landbouwsector kunnen betekenen voor een andere sector: de logistiek. De logistiek brengt geen fysieke producten voort, maar services. Als je kijkt wat voor impact smart connected systems en een system-of-systems kunnen hebben voor de logistiek, dan kun je feitelijk twee kanten op redeneren. Eén perspectief kan zijn dat smart products impact hebben op productieomgevingen – een andere tak van sport – waardoor deze beweging per definitie aan de logistiek voorbij gaat.

Als je echter wat verder redeneert, dan realiseer je je dat dit een te eenvoudig perspectief is. Juist als je richting system-of-systems gaat, zal alles met elkaar samenhangen. Traditionele grenzen tussen industrieën vervagen dan. Logistiek, een professie waarin dienstverlening voorop staat, is daarmee een uitgerekende kandidaat om een plek op te eisen binnen dit soort slimme ecosystemen. Dit betekent echter wel dat ook de logistieke sector slimmer moet worden en dient voor te sorteren op nieuwe mogelijkheden die er in een razend tempo aankomen. Er ligt een tijd van bedreigingen, maar vooral ook kansen voor ons.

Wellicht heb ik tijdens het bedrijfsbezoek bij de landbouwmachinefabrikant de toekomst gezien. Wat me in ieder geval heel duidelijk is geworden, is dat we de echte toekomst samen moeten creëren! Smart connected products verbinden de voorheen gescheiden domeinen van fabrikanten, integrators en wetenschappers. Laten we hier dus mee aan de slag gaan!

Over de auteur

Hans Moonen

Hans Moonen

Vice President Consulting Transport & Logistiek

Hans Moonen is sinds 2000 actief in (business) consultancy-rollen op het raakvlak van logistiek, procesverandering en ICT. In eerste instantie bij Enterprise software organisatie Baan (2000-2002), vervolgens aan de Erasmus Universiteit (2003-2008) en sinds 2009 bij CGI. Hij studeerde Technische Bedrijfskunde in Eindhoven en is ...