Experimenterend van data naar sprankelende diamanten

Veel organisaties beseffen dat er veel potentie zit in big data en dat ze hier ‘iets’ mee moeten. Het is vaak niet de vraag óf ze willen beginnen met een big data initiatief, maar wáár ze moeten beginnen om dit tot een succes te maken. Mijn tip: formeer een dedicated team, experimenteer, zoek daarbij inspirerende personen met inspirerende doelen en daag jezelf uit om je oplossing verder te verrijken. En zie daar: een sprankelende diamant!

Het was een van de trends van de afgelopen maanden: organisaties die maximaal inzetten op het creëren van bewustwording op het gebied van big data analytics door ruimte te geven om te experimenteren. Zo lanceerde het Commando Luchtstrijdkrachten vorig jaar het garageboxconcept waarbij je de vrijheid krijgt om te experimenteren. En Rijkswaterstaat is in 2016 gestart met een datalab-omgeving waar deze rijksdienst met haar partners onderzoek doet naar bepaalde vraagstukken.

Data2Diamonds

Het creëren van experimenteerruimte juich ik toe. Het experiment speelt dan ook een grote rol in onze eigen Data2Diamonds-aanpak. Data2Diamonds staat synoniem voor het creëren van toegevoegde waarde gebaseerd op internationale kennis en expertise van een groot aantal klanten. Onze aanpak begint niet bij de data, maar bij de business: wat zijn de belangrijkste uitdagingen van jouw organisatie? Hoe verandert de wereld om je heen en wat vraagt dat van je organisatie? De antwoorden op die vragen helpen bij het in kaart brengen van toepassingen van big data analytics die voor de organisatie waardevol kunnen zijn. Daarna testen we in kleine, gecontroleerde projecten de verschillende toepassingen en tonen we de toegevoegde waarde aan.

Inspirerende mensen met inspirerende doelen

De traditionele eerste vraag – Wat is de business case voor deze investering? – stellen we niet. Want die laat alle creativiteit en energie uit het team stromen. Het is beter dat een zelfsturend en intrinsiek gemotiveerd team zelf keuzes maakt en rekening houdt met de voordelen van de organisatie. Vaak berust het op een onderbuikgevoel en ontbreekt het aan feiten voor een strakke business case. Vaak ook ben jij, als individu, de beperkende factor tijdens een experiment en zie je allerlei redenen waarom iets niet mogelijk is. Ik heb dat zelf ook meegemaakt. Mijn ‘lesson learned’ daarbij: zoek naar inspirerende personen met inspirerende doelen en er gaat een wereld open.

‘Nog niet Wubbo ready’

Bovenstaande vraagt om een toelichting. Samen met DHL Express gingen we een experiment aan waarbij we, door middel van een spel in een app het rijgedrag van de koeriers dusdanig beïnvloeden dat dit resulteert in minder CO₂-uitstoot. De eerste versie van de app, die we nu kennen als de BestDriver-app, is begin 2015 tijdens een hackathon ontwikkeld. In juni 2015 is de app, die toen nog de werktitel ‘Wubbo’ droeg, gepresenteerd aan Mark Rutte. De media pakten dit direct op. De inspiratie en energie sloeg over op diverse mensen, waaronder Tom Vervoort, CIO van DHL Express Nederland. Na een testperiode van drie maanden was iedereen overtuigd: niet alleen werd er minder CO₂ de lucht in geblazen; er was ook een brandstofbesparing van vijf procent zichtbaar. Ik nodigde vol trots de weduwe van Wubbo Ockels uit voor een demonstratie. Na een pitch van vijf minuten nam Joos Ockels het woord over en zei: ‘Henk, jullie hebben een mooie oplossing ontwikkeld, maar hij is nog niet Wubbo ready!’ Met dezelfde passie als Wubbo Ockels vertelde ze ons dat onze doelstelling niet ambitieus genoeg was. ‘Voor het redden van deze aarde moeten we streven naar een wereld zonder fossiele brandstoffen’, aldus Joos Ockels.

Daag jezelf uit!

Wat ik hiervan geleerd heb, is het volgende: daag jezelf uit om samen met andere bedrijven, overheden, hogescholen en universiteiten de oplossing te verrijken met andere spelelementen die bijdragen aan het ultieme doel. Sinds ik dat besef, weet ik dat het onmogelijke mogelijk kan worden. Dat je je doelstellingen in kort cyclische stappen moet realiseren en in het verhaal al rekening moet houden met de stip op de horizon!

Big data: niet of, maar hoe

Het is niet meer nodig om uit te leggen dat een organisatie met big data analytics aan de slag moet. Het gaat nu om de vraag hoe je van die data sprankelende diamanten kunt maken. Voor het lange antwoord op die cruciale vraag, verwijs ik naar de volledig herziene en uitgebreide tweede editie van CGI’s populaire Engelstalige boek ‘Data2Diamonds’. Het korte antwoord luidt als volgt: adopteer de kort cyclische (Agile) aanpak en formeer een dedicated team voor de regie en uitvoering van de experimenten. Heb daarbij niet de illusie dat je het alleen kunt en formeer een ecosysteem met partners. Focus je als organisatie op business uitdagingen en laat je inspireren door je team en je helden om je doelen te bereiken. Als je één keer de adrenaline hebt geproefd van het big data avontuur, wil je meer!