Gezocht: ‘energietransitie’-frontrunners

Op 18 en 19 mei vond het Erasmus Energy Forum (EEF) plaats waarvan CGI partner was. Een mooi congres waar bedrijfsleven en wetenschap elkaar ontmoetten en continu met elkaar zochten naar versnellers voor de energietransitie in Nederland en daarbuiten. In deze blog doen wij – Gerard van de Kamp en Jos Siemons – verslag van het EEF en onze bijdrage daarin: de workshop en round table over het versnellen van de energietransitie naar een energieneutrale maatschappij.

Voor iedereen is ondertussen wel duidelijk dat er iets moet gebeuren zodat we geen natte voeten krijgen. Of erger: dat ons hele land onder water komt te staan, zoals Jochen Wermuth in een inspirerend verhaal schetste tijdens het VIP-diner, al varend door de 2^e Petroleumhaven in Rotterdam. In dit verhaal belichtte hij de financiële kant van de energietransitie, iets wat Jakob de Haan van De Nederlandsche Bank eerder op de dag ook al deed. Investeringen in duurzame energie zijn key, maar de transitie van ‘oude’ investeringen hier naartoe is een uitdaging op zich. Immers: welke impact heeft dit op de economie als je dit te snel doet? Aan de andere kant: er is geen tijd te verliezen. Ook het NOS journaal van 22 mei (vanaf 9:30 minuut) maakt melding van investeerders die hierin echt een verandering willen zien. Lang geleden was het credo ‘een beter milieu begint bij jezelf’. Daar haakte Jochen Wermuth op in door ons bewust te maken van het feit dat iedereen investeerder is. Iedereen die geld op de bank heeft staan, kan zelf bepalen waarin dit geïnvesteerd wordt. Dat geldt voor elke afzonderlijke euro.

Voldoende opslag bij bewolkte en windstille periodes?

Waar investeer je dan in? Wolf Ketter, de initiator van het Erasmus Energy Forum, had een erg creatief verhaal over hoe de wereld eruit kan gaan zien met inzet van technologie. Termen als decentraal, vehicle-to-grid, software agent en opslagtechnologie vlogen over het podium, vergezeld door mooie animaties die hierbij een helder beeld gaven. Ketter belichtte ook de realistische kant: uit onderzoek blijkt dat er door het jaar heen periodes optreden, waarin het veelal bewolkt en windstil is. Dergelijke periodes kunnen wel drie weken duren. De uitdaging is hoe je hier doorheen komt en of je voldoende opslag kan installeren om dit op te vangen.

‘Energie is een lifestyle’

Een verhaal geheel in lijn met een opdracht waarmee één van onze afstudeerders momenteel bezig is: hoe kun je energie-eilanden in balans houden, en dan niet alleen over een dag, maar over de seizoenen heen. Deze aanpak stond centraal tijdens de workshop van de track Urban Energy en in de navolgende round table. Tijdens de workshop belichtte onze collega Mark Mooy deze aanpak en maakte het statement dat energie een lifestyle is. Andere sprekers gingen in op virtual power plants (VPP) en netbeheerders die zichzelf overbodig zouden moeten maken. Lokaal energie produceren en afnemen is het idee. Daar waar nodig houdt een community zelf een microgrid in de lucht. Dit was de opmaat naar een stevig debat, waarna iedereen vol inspiratie de round tables inging.

Friction Free Energy

De round table die wijzelf organiseerden over Friction Free Energy was in wezen een snelkookpansessie waarin de tafelgenoten gezamenlijk bepaalden hoe een energieneutrale maatschappij eruit zou moeten zien, welke ‘fricties’ weggenomen zouden moeten worden en hoe de weg hiernaar toe versneld kan worden. De uitkomsten hebben we in onderstaande word cloud weergegeven:

Energietransitie globaal aanvliegen

De drie steekwoorden die blijven hangen zijn incentives, technologie en frontrunners. Incentives zijn er nodig op diverse vlakken. Denk aan belasting op CO₂, dynamische tarieven en subsidies. Belangrijk is dat incentives niet de verkeerde uitwerking hebben en bijvoorbeeld zorgen voor CO₂-verhuizing van Europa naar China. Wat een aantal keer terug kwam tijdens het congres is dat we de aarde voor de volgende generatie moeten achterlaten zoals wij hem ontvingen. Daarom is het essentieel dat de energietransitie globaal wordt aangevlogen.

Naast incentives is technologie key. Trendwatcher Richard van Hooijdonk ging hier uitgebreid op in en legde allerlei dwarsverbanden met andere sectoren waardoor de energietransitie echt versneld gaat worden. Denk aan zelfrijdende auto’s en robotisering in bijvoorbeeld de haven van Rotterdam. De boodschap rondom technologie was echter niet zozeer gericht op de technologie zelf, maar vooral op de menselijke kant: hoe ga je borgen dat jouw bedrijf wel meegaat in deze razendsnelle verandering? Het bleef niet bij een vraag; als antwoord werd gegeven dat naast elke doorwinterde CEO een jonge evenknie geïntroduceerd moet worden om zo ook vooruitgang op de lange termijn te borgen. Zo kunnen bedrijven zichzelf opnieuw uitvinden.

Hiervoor is ondernemerschap voor nodig, zodat we op volle snelheid vooruit gaan. We hebben frontrunners nodig die het durven om onze energievoorziening echt te veranderen en disruptieve business modellen neer te zetten. Dat is echt niet complex, integendeel. Dat was ook de conclusie van het EEF: It is easy to be complex, it is not easy to be simple.

Met dank aan co-writer en collega Gerard van de Kamp.