Terugblik Energy Roundtable: vijf take aways voor een toekomstbestendig energiesysteem

De energietransitie is in volle gang. Er lopen diverse initiatieven. Samen bouwen we aan een slimmer en duurzamer energiesysteem. De centrale vraag hierbij is hoe we dit toekomstbestendige systeem uiteindelijk efficiënt kunnen gaan beheren. Tijdens de recent door CGI georganiseerde ‘Energy Roundtable’ wisselden beleidsmakers, technologische experts en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven hierover met elkaar van gedachten in Forum Groningen. In dit blog de belangrijkste take-aways van deze roundtable, met als conclusie dat samenwerken in de energietransitie geen optie is, maar een voorwaarde. 

Take-away 1: een toekomstbestendig energiesysteem vereist innovatie, investeringen, intelligentie en infrastructuur

De energietransitie is geen abstract beleidsdoel, maar een tastbare realiteit waarin nieuwe technologieën, infrastructuren en markten ontstaan. Groningen ontwikkelt zich bijvoorbeeld als Hydrogen Valley en loopt voorop met slimme datatoepassingen die vraag en aanbod kunnen koppelen. Hierbij wordt het steeds duidelijker dat een toekomstbestendig energiesysteem bij voorkeur gevormd wordt rond: beschikbaarheid, betaalbaarheid, betrouwbaarheid en bestendigheid. Om deze omslag succesvol te maken, is inzet nodig op vier strategische domeinen: innovatie, investeringen, intelligentie en infrastructuur. Innovatie is essentieel, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van waterstoftechnologieën. Investeren omvat meer dan met financiële middelen: het vraagt ook om maatschappelijk draagvlak. Intelligent datagebruik kan vraag en aanbod slim koppelen en de infrastructuur moet flexibel genoeg zijn om meerdere energiedragers en toekomstscenario’s mogelijk te maken.

Take-away 2: het draait niet om één oplossing, maar om scenario’s

De energietransitie vraagt om een integrale benadering. Hierin is de bereidheid om risico’s te nemen cruciaal. Sommige investeringen leveren op korte termijn weinig rendement op, maar zijn op lange termijn essentieel. Waterstof is hier een voorbeeld van: de schaal is er nog niet, de infrastructuur is kostbaar, en de spelregels zijn onduidelijk – maar wachten is geen optie. De energietransitie draait dan ook niet om één oplossing, maar om scenario’s. Niemand weet precies hoe de toekomst eruitziet. Juist in tussenfases waarin veel nog onzeker is, kan een planmatige aanpak helpen. Het is hierbij belangrijk om actief regie te voeren. We moeten niet alleen plannen máken, maar ook uitvoeren, testen en (waar nodig) bijsturen. 

Take-away 3: de energietransitie is ook een veranderkundig vraagstuk

Een take-away die rechtstreeks uit de praktijk komt. Bij een groot IT-project werkten meerdere netbeheerders samen aan een nieuw systeem voor energiedata. De grootste uitdaging daarbij was niet de techniek, maar de afstemming tussen mensen, belangen en organisaties. Door duidelijke rollen, strakke governance en agile werkvormen lukte het uiteindelijk om de samenwerking succesvol te maken. Hieruit kunnen we een belangrijke les trekken voor toekomstige projecten (bijvoorbeeld rondom waterstof en warmte): succes ligt niet in consensus, maar in consent – in voortgang boeken ondanks de verschillen. 

Take-away 4: geen slimme data-uitwisseling zonder slimme samenwerking

In plaats van verschillende energievormen en netwerken als afzonderlijke entiteiten te beschouwen, groeit het besef dat ze elkaar juist moeten aanvullen. Elektronen én moleculen, de toekomst ligt in hun samenhang. Slimme data-uitwisseling vormt hierin de sleutel. De uitdaging ligt hierbij niet alleen in technologische koppelingen, maar vooral in het organiseren van transparantie en gezamenlijke meerwaarde. Systemen kunnen alleen slim zijn als de samenwerking dat ook is. Hieruit kunnen we drie overkoepelende acties afleiden:

• Leer van (kleinere) succesvolle initiatieven binnen de energietransitie
• Stel duidelijk vast wie welke rollen en belangen heeft
• Zorg voor transparantie, waar mogelijk, bijvoorbeeld met datadelen
   

Take-away 5: samen is een werkwoord van doen én laten

De energietransitie is een collectieve opgave die vraagt om actie, het loslaten van oude structuren en het opbouwen van nieuwe samenwerkingen. Of het nu gaat om het delen van data, het aanjagen van innovatie of het ontwikkelen van infrastructuur – niemand kan het alleen. Deze reis naar een duurzaam energiesysteem is lang en complex. Maar als we bereid zijn om samen te werken, kennis te delen en risico’s te nemen, is het een weg die we samen kunnen bewandelen. Niet omdat het makkelijk is – maar omdat het noodzakelijk is.

Doorpraten over deze take-aways en hoe we de uitdagingen in de energietransitie samen kunnen aanpakken? Dan nodigen we u graag uit om het gesprek voort te zetten.